Nga Don Fatmir Koliqi
Shën Nënë Tereza është figura më autentike e Kombit dhe e Kishës sonë, që rilind vlera të përhershme të bamirësisë, dashurisë ndërvëllazërore dhe të bashkëjetesës në paqe.
Më pëlqen të përsiat për personin e Nënë Terezës, për këtë figurë kristalore të krishterimit bashkëkohor që shpërfaqet si gruaja e fesë së madhe në Hyjin. Sepse, jam i bindur thellë se vetëm ai që është i përmbushur me një besim të madh, të vërtetë dhe të qartë, mund të bëjë vepra të atyre përmasave, siç ka bërë Gonxhja jonë më tepër se një gjysmëshekulli, në një ndër vendet më të mjera të njerëzimit – në Kalkutën e Indisë.
Gonxhja rreshtohet në shtratin e krishterimit tonë apostolik – Kishës Katolike dhe trungut tonë Ilir-Arbëror-Shqiptar – që gjatë periudhave të ndryshme të historisë së vet dymijëvjeçare ka nxjerrë personalitete, që në mënyra krejt origjinale e kanë dëshmuar dhe përditësuar të vërtetën e ungjillore. E, në shekullin XX, pa dyshim, personi më i madh në dëshminë e kësaj feje, fytyra e saj më e ndritshme dhe përfaqësuesja më e dalluar, ishte motra e përvuajtur, bija e popullit dhe e Kishës sonë, Gonxhe Bojaxhiu – Nënë Tereza.
Gonxhe Bojaxhiu, bija e dy prindërve të devotshëm shqiptarë, Dranës dhe e Kolës, e njohur për gjysmëshekulli si Nënë Tereza, tashmë shenjtëreshë, “njihet” nga të gjithë, ndërsa personi i saj ka marrë përmasa botërore. Me shenjtërinë e saj magnetike, thjeshtësinë prekëse, dashurinë ledhatuese, njerëzinë shumëdimensonale, ajo është bërë ikona e kohës sonë.
Kjo grua, “gjigantja shtatshkurtër”, është person që tërheq e grish për ta njohur atë gjithnjë e më shumë. Arsyeja e kësaj tërheqjeje qëndron tek e përhershmja cilësi e saj: personi dhe jeta e saj e veçantë e mbushur me vepra të hirshme të veshura hyjnisht.
Kjo vajzë e brishtë dhe grua shtatshkurtër, nga një vend i vogël – Shkupi, përvujtnisht e “papritmas” shkoi në një vend të largët dhe të madh, në Kalkutën e Indisë. Jo për të bërë karrierë as për të bërë turizëm, por për të dhuruar dhe për t’u flijuar për njeriun e vuajtur, për njeriun e margjinalizuar, mënjanuar, për njeriun e braktisur, për vëllain-motrën e pashpresë. Me një fjalë, për ata që shumëkush kishte heq dorë prej tyre dhe konsideroheshin hedhurina të botës.
Përballë kësaj figure të ndërligjshme, gjithnjë më lindin ato pyetet ekzistenciale e njëkohësisht paksa provokatore për ditët e sotme: Prej nga kjo forcë gjigante e kësaj vajze, gruaje e nëne të brishtë?! Kush e shtyri të bëjë një ndërmarrje, vepër të tillë radikale e të “rrezikshme” për më tepër se një gjysmëshekulli? Pse doli nga siguria dhe ngrohtësia e vatrës së shtëpisë së saj në Shkup, e pastaj nga qetësia shpirtërore e bashkësisë rregulltare e Motrave të Loretos, në pasigurinë, në të panjohurën e rrugicave të Kalkutës së Indisë, në mes të mjerëve, të shkretëve të lënë pas dore? Kush e frymëzoi veprën misionarike të saj?
E themi troç se, burimi i frymëzimit të veprave të saja nuk mund ta gjejmë në mentalitetin e botës së shekullit XIX a XX, dhe as në rrymat e shkencës moderne apo të filozofisë, qofshin ato antike, mesjetare dhe bashkëkohore. Nuk e gjejmë as tek idetë e as programet e mëdha humaniste laike, që mbushin mediat anekënd botës me miliardat e tyre dhe na shfaqen si “modele” të botës bashkëkohore, njëlloj filantropizmi i çuditshëm. Nuk gjendet, po ashtu, as te strategjitë e qeverive shtetërore e as te teoritë e zhvillimit ekonomik.
Ajo na e jep vetë përgjigjen: “Unë i përkas krejtësisht Zemrës së Krishtit”, kishte deklaruar, përveç të tjerash, para të gjithë botës, kur kureshtarët e botës e kishin pyetur për identitetin e saj. T’i përkasësh krejtësisht Zemrës së Jezu Krishtit, teologjia katolike nënkupton jetësimin e plotë të virtytit teologal të fesë, besimit, dorëzimin e plotë në Hyjin apo, siç thuhet ndër të devotshëm shqiptar katolikë: me e lëshue/besue jetën n’dorë t’Zotit. Feja në Krishtin e saj, e kuptojmë, është burimi, qendra e përkatësisë, shkaku i frymëzimit dhe fuqia e misionit të saj. Bijësia e saj hyjnore, që në moshën e njomë, kur mori kungimin e parë, e fitoi një ngrohtësi të papërshkrueshme të pranisë së Jezusit eukaristik dhe e rriti vazhdimisht që të arrihet të bëhet e prekshme në mënyrë të veçantë kjo përkatësi hyjnore nëpërmjet dorëzimit të pakusht në Hyjin, jetëdhënës dhe shpëtimtar i njeriut.
Në këtë mënyrë, Gonxhja, e mbushur me plot besim në Hyjin, mundi ta bëjë hapin e ‘pasigurt’, sepse pasiguria e saj njerëzore u shndërrua në siguri në Hyjin e saj. Ajo, edhe pse një vajzë e brishtë e shtatvogël, barte në vetvete një fuqi të madhe e shndërruese, duke e bërë vepruese teologjinë paliane të dorëzimit të plotë, përhumbjes në Krishtin, siç thoshte Apostulli, “kur jam i ligshtë, atëherë jam i fortë” (2 Kor 12, 10) dhe ajo tjetra, në ligështinë time shfaqet fuqia e Zotit ( khs. 2 Kor 12, 9). Ajo lejoi që brishtësinë e saj ta përdorë Zoti si një laps të Tijin, për të shkruar nëpërmjet saj një histori dashurie e bamirësie në mjerimin e botës dhe për të bërë dritë në errësirat e rrugëve të mjerimit bashkëkohor.
Thirrja e saj e dytë, thirrja në thirrje, ishte grishje e qartë dhe e parezistueshme e Jezusit për të dal e për të zërë vend në pasigurinë dhe mjerimin e rrugëve të të mjerëve të Kalkutës, me një mision specifik: për ta shëruar shëmbëllesën e Hyjit të plagosur, për ta rikthyer dinjitetin hyjnor në njeriun e shfytyruar dhe të braktisur në rrugë. Kjo thirrje e dytë ishte dorëzim i plotë, i tërësishëm në vullnetin e Hyjit të saj, për të realizuar veprën më të madhe të krishterimit në shekullin njëzet.
Nëpërmjet këtij dorëzimi në Jezusin, Nënë Tereza e përditësoi në shek. XX fenë e patriarkut të Besëlidhjes së Vjetër, “Atit të të gjithë besimtarëve/kombeve” – Abrahamit (khs. Zan 11-25), për t’u bërë Nënë e gjithë njerëzimit në kohën tonë. Nuk do të duket e tepërt nëse do e përkufizojmë personin e saj “Abrahami i ditëve tona”, edhe përnga feja e madhe edhe për nga dialogu e bashkimit që ajo ka rrezatuar në veprimtarinë e saj.
“Feja na e hap rrugën dhe i shoqëron hapat tanë në histori. Për këtë arsye, nëse duam të kuptojmë se çfarë është feja, duhet të tregojmë rrugëtimin e saj, udhën e njerëzve besimtarë […]. Një vend i veçantë i përket Abrahamit, atit tonë në fe. Në jetën e tij ndodh një fakt tronditës: Hyji i drejton Fjalën, zbulohet si një Hyj që flet dhe që e thërret në emër. Feja është e lidhur me dëgjimin. Abrahami nuk e sheh Hyjin, por dëgjon zërin e tij. Në këtë mënyrë feja merr një karakter personal. Hyji shfaqet kështu jo si Hyji i një vendi dhe as si Hyji i lidhur me një kohë të shenjtë specifike, por si Hyji i një personi, domethënë si Hyji i Abrahamit, i Izakur dhe i Jakobit, i aftë të vihet në kontakt me njeriun dhe të bëjë me të një besëlidhje. Feja është përgjigja ndaj kësaj Fjale që thërret personalisht, ndaj një Ti-je që na thërret në emër.” (Papa Françesku, Lumen fidei, n. 8).
Jezusi iu shfaq Nënë Terezës dhe e thirri me emër duke e dërguar në misionin e tij: “Eja, bëhu drita ime!” Sikurse Abrahami, as Nënë Tereza nuk e pa Hyjin, por e dëgjoi zërin se po e thërriste me emër. Dhe ajo e dëgjoi, e pranoi dhe doli për t’u bërë drita e Tij në mjerimin e rrugëve të Kalkutës, aty ku e takoi Zotin në një formë krejt tjetër se sa më parë. Ajo pranoi të bëhej dëftim aktual i Jezu Krishtit, për të shtegtuar si dikur rrugëve të botës, për ta takuar njeriun në nevojë, që klith “Jezus, biri i Davidit, ki mëshirë për mua” (Lk 18, 39). Ajo pranoi të bëhej zemër e dhembshur dhe dorë e zgjatur e Krishtit, për t’ia shëruar plagët e për ta marrë për dore atë që dhembshuri nuk gjente as dora nuk i shtrihej nga askush. Feja e Nënë Terezës u shpërfaq në veprën e saj konkrete të dashurisë, bamirësisë. Jeta e saj janë veprat e saj. Nëpërmjet tyre e njohim dhe lenë të të njihet prej të gjithëve. Janë copëza të njëmendta të Mbretërisë Qiellore, alternativa hyjnore për shërimin e njeriut të plagosur thellë nga e keqja zanafillore deri në bashkëkohësinë tonë. Kjo vepër e ungjillit të gjallë në personin e saj, mund të ndodhte në saje të fesë të saj si përgjigje ndaj zërit të Mësuesit Hyjnor dhe si përqafim amnor i planit të Tij në sajë të PO-së së saj të çiltër dhe përfundimtare.
Prandaj, Nënë Tereza është gruaja, që e mbushur me këtë fe të madhe, u kushtua krejtësisht që ta zbusë botën e të mjerëve, kurse me dashurinë flijuese dhe vepruese e nxiti botën e pasur që t’i kthejë sytë kah mjerimi që dergjej mu tek pragjet e dyerve të tyre.
Me fenë që lëviz malet (khs. Mk 11, 23; Mt 17, 20; 21, 21; Lk 17, 6), siç ia premtoi Jezusi, ajo e lëvizi botën e mjerimit të pashpresë, të përgjumur e të verbër, për t’ia dhënë asaj një teologji të shpresës dhe të dashurisë, me qëllim që planeti ynë të shndërrohet në një vendkrijim, vendtakim dhe vendpërqafim i bamirësie dhe dashurie.
Ajo na e tregoi se edhe sot, me gjithë arritjet e mëdha në botë, në aspektin teknologjik, shkencor e të tjera, megjithatë pa fenë e qëndrueshme në Zotin, që e mbrumë shpirtin e dashurisë dhe të bamirësisë në ne, s’mund të bëjmë gjëra të mëdha në shërimin e dinjitetit të njeriut.
Nëna e botës, shndërroi kodra e male, jo ato materiale, por ato mendore, ideologjike, që ishin ngulitur përdhunshëm në kokat e njerëzve të shek. XX dhe ishin bërë pengesa për dinjitetin e njeriut si imazh i Hyjit, që ajo të arrij te bijtë e bijat që kishin etje e uri për Hyjin. I shkriu këto “akullnaja moderne” dhe padrejtësi të shkaktuara nga ndarjet e kastave me ngrohtësinë e fesë së madhe në Hyjin. E liroi njerëzimin nga ngurtësia përjashtuese, për ta bërë të ndjeshëm për dashuri në vepër, dashuri e cila rikthen e ribashkon njerëzimin për kamje hyjnore, të fisme e dhuruese, sepse, siç thoshte ajo vetë, nuk ka varfëri më të madhe se sa të mos kesh dashuri për t’ia dhuruar tjetrit.
Kjo është Gonxhja jonë, Shenjtëresha Shqiptare, Nënë e botës, e cila fenë e saj të madhe e mishëroi në mënyrë heroike në dashuri vepruese (agapé) ndaj Zotit dhe të afërmit vëlla dhe motër, në të cilët e shihte dhe e shërbente fytyrën e Zotit. “Feja në veprim është dashuri. Dashuria në veprim është shërbim” – janë fjalët e saja që përmbledhin më të bukurin testament të fesë.
Porse, Nënë Tereza nuk është vetëm një person për t’u mburrur për përkatësinë e saj prej gjakut tonë, por mbi të gjitha person që grish ripërtëritje të thellë shpirtërore të vlerave tona shqiptare, për të mishëruar ato në jetën e përditshme, për t’u bërë një guidë e sigurt në të tashmen e trazuar prej diversiteteve dhe kundërshtive. Ne kemi nevoje të frymojmë në shpirtin terezian, sepse ajo paraqet përmbledhtas bamirësinë dhe dashurinë si stile jete, që Nëna i ka marr prej brumit të identitetit tonë, që i kanë dhanë shpirt qenies sonë mijëravjeçare, dhe ato i ka bërë universale, botërore.
Shpirti terezian duhet të imitohet prej bijave dhe bijve të saj, jo vetëm pse është një bijë e krishterimit tonë të lashtë dhe vlerë e Kombit tonë, por sepse ajo është vlerë e tejkohshme për njerëzimin. Ajo është figura e një bote që njerëzimi e ëndërron, sepse ajo është si gurrë e pashtershme, nga i cili buron uji i kulluar e i freskët, që shuan etjen shpirtërore në çdo stinë të jetës. Ajo, përfaqëson vlerat për të cilat ndjejmë etje dhe uri të përhershme: pikërisht sepse personi i saj është derdhje e ngjeshur e një bote të pathënë, të ngujuar ndër shekuj, e pashfaqur te vëllezërit tanë dhe motrat tona, për shkak të “këmishave të ngushta e frymëzënëse” që i janë ofruar e imponuar ndër shekuj. Ajo është liria jonë e kërkuar, dashuria jonë e parealizuar dhe paqja jonë e pa përjetuar.
Shenjtëresha shqiptare është mësuesja jonë shembullore – referencë e jona, një Katedër e Mësimit dhe e Shpalljes – për ta dashur njëri-tjetrin me atë fuqi dashurie që ajo e deshi çdo njeri, ata të varfër ndër më të varfër, të mënjanuarit, të lënët, të përjashtuarit… të padashurit. Ne, bijtë e të bijat e saja, kemi nevojë për përvojën dhe fuqinë e saj, sepse s’mund të rrojmë pa e dashur të afërmin tonë, vëllanë dhe motrën, me të cilët ndajmë jetën e përditshme./drita.info
Postimi i Mëparshëm
