Nga Don Shtjefën Dodes
- Hyrje personale
Të nderuar të pranishëm,
Të dashur miq të librit dhe të rinisë,
Është një nder i veçantë për mua që sot të jem para jush për të prezantuar një vepër kaq domethënëse dhe të rëndësishme siç është libri “Bota e të rinjve” nga Mihály Szentmártoni. Ky libër nuk është vetëm një studim psikologjik mbi të rinjtë, por një dritare e gjerë që na mundëson të kuptojmë më thellë sfidat, dëshirat dhe ankthet e tyre, si dhe mënyrat se si mund t’i ndihmojmë për të ecur drejt pjekurisë së plotë.
Ky prezantim ka një dimension edhe më personal për mua. Përkthimi i këtij libri, së bashku me Dom Fatmir Koliqin, nuk ishte thjesht një detyrë akademike apo profesionale. Ishte një përvojë e thellë shpirtërore dhe intelektuale. Ne e përkthyem këtë libër gjatë kohës sonë si studentë të teologjisë, gjatë viteve 2000-2004, një periudhë ku vetë po kërkonim përgjigje për shumë pyetje ekzistenciale, njësoj si shumë të rinj për të cilët flet libri. Ishte një periudhë kërkimesh studentore dhe thellimi në filozofi e teologji në Zagreb. Përveç për Zotin, filozofët dhe teologët, reflektonim për të kuptuar edhe veten dhe të tjerët, për të kuptuar më thellë sfidat dhe bukurinë e jetës së të rinjve. Të mallëngjyer për shpjegimet dhe përvojat që shpaloseshin në këtë libër, por edhe të vetëdijshëm se na mungonte një literaturë e tillë në gjuhën shqipe, i hymë përkthimit. Kjo përvojë na mundësoi të thellohemi jo vetëm në përmbajtjen shkencore të librit, por edhe në shpirtin e tij edukativ e shpirtëror. Përkthimi ishte një akt reflektimi mbi vetveten, mbi rininë tonë dhe sfidat që e shoqërojnë këtë periudhë kaq të brishtë, por njëkohësisht kaq të fuqishme të jetës.
Shikuar në retrospektivë, mund të them se e falënderoj Zotn që kjo përvojë e përkthimit na ndihmoi të kuptonim më mirë jo vetëm përmbajtjen e librit, por edhe realitetin e jetës së shumë të rinjve që shpesh ndihen të humbur, të paqëndrueshëm ose të pakuptuar në një shoqëri që ndryshon me shpejtësi. Përkthimi ishte për ne një “udhëtim” i vërtetë në botën e të rinjve, një mundësi për të reflektuar mbi marrëdhëniet mes brezave dhe mbi rolin tonë si edukatorë dhe udhërrëfyes, gjegjësisht udhëheqës shpirtërorë.
- Prezantimi i autorit dhe veprës
Mihály Szentmártoni, autori i këtij libri, është një prift jezuit dhe psikolog me përvojë të gjatë në fushën e këshillimit familjar dhe psikologjisë së zhvillimit. Si psikolog i mirënjohur në mënyrë të veçantë në Kroaci, Itali e Hungari, ka një ndjeshmëri të jashtëzakonshme për botën e brendshme të të rinjve dhe i qaset temave të ndërlikuara me shumë maturi, dhembshuri dhe thellësi. Veprat e tij janë të njohura për kombinimin e shkencës psikologjike me ndjeshmërinë shpirtërore dhe filozofike.
Libri origjinal me titull “Svijet mladih” u botua për herë të parë në vitin 1987 në Kroaci, dhe fitoi shpejt vlerësime të larta si një vepër e thellë dhe gjithëpërfshirëse mbi psikologjinë e rinisë. Për shkak të suksesit të tij dhe kërkesave të shumta, autori botoi një version të përditësuar dhe të përmirësuar në vitin 2007, ku shtoi edhe përvoja të reja dhe kërkime të avancuara në fushën e zhvillimit të të rinjve.
Ky libër ka kaluar kufijtë kombëtarë dhe kulturorë, duke u përkthyer në disa gjuhë të tjera evropiane, si hungarisht, çekisht dhe sllovakisht. Me përkthimin në shqip, falë përkushtimit të shtëpisë botuese “Drita”, ne e sjellim këtë pasuri intelektuale dhe shpirtërore pranë lexuesit shqiptar, duke i dhënë mundësinë të eksplorojë më thellë sfidat dhe bukuritë e botës së të rinjve.
Libri është strukturuar në mënyrë të tillë që të flasë jo vetëm për të rinjtë, por edhe për të rriturit që janë në marrëdhënie të ngushta me ta — prindër, edukatorë, këshilltarë, dhe pse jo, edhe të rinjtë vetë që duan të kuptojnë më mirë sfidat dhe ndjenjat e tyre.
- Mesazhi qendror i librit
“Bota e të rinjve” nuk është thjesht një studim teorik mbi adoleshencën dhe rininë. Është një reflektim i thellë mbi sfidat ekzistenciale që e shoqërojnë këtë periudhë jetësore, duke ndriçuar disa prej çështjeve më të rëndësishme me të cilat përballen të rinjtë sot.
- Rinia si periudhë dinamike dhe komplekse:
Autori e përshkruan rininë si një etapë ku përplasen shumë forca të brendshme dhe të jashtme. Është periudha ku ndërtimi i identitetit personal bëhet sfida kryesore. Të rinjtë kërkojnë kuptimin e jetës, përballen me pyetjet ekzistenciale dhe sfidojnë autoritetet dhe normat që shpesh u duken të vjetruara ose të pakuptueshme. Ata nuk kënaqen me përgjigje të gatshme dhe kërkojnë kuptim më të thellë. - Krizat dhe pasiguritë:
Në libër trajtohen edhe momentet e krizës së identitetit, pasiguritë emocionale dhe sociale që shumë të rinj përjetojnë. Shpesh, të rinjtë ndihen të humbur midis pritshmërive të shoqërisë dhe dëshirave të tyre personale. Autori e përshkruan këtë si një “udhëtim në labirint”, ku shumë të rinj kërkojnë dalje, por shpesh hasin në barriera emocionale dhe sociale. - Roli i prindërve dhe edukatorëve:
Një nga mesazhet më të fuqishme të librit është se për të kuptuar të rinjtë, ne të rriturit duhet të bëjmë një hap pas dhe të reflektojmë mbi mënyrën se si i perceptojmë ata. Shpesh i gjykojmë të rinjtë sipas përvojave tona, duke harruar se ata jetojnë në një realitet krejt tjetër. Autori thotë bukur: “Nuk mund të flasim për të rinjtë pa e zbuluar vetveten.” Ky është një mesazh i fortë që thekson nevojën për vetëdijësim dhe empati nga ana e të rriturve. - Dashuria dhe vetëdhurimi si rrugë drejt pjekurisë:
Autori thekson se rruga drejt vetërealizimit të një të riu kalon nëpërmjet vetëdhurimit dhe dashurisë. Të rinjtë kanë nevojë të ndihen të pranuar dhe të dashur pa kushte për të mundur të japin dashuri dhe përkushtim të vërtetë. Ky mesazh është i rrënjosur thellë në psikologjinë pozitive dhe vlerat e krishtera që Szentmártoni përçon në të gjithë librin. - Optimizëm dhe shpresë:
Pavarësisht krizave dhe sfidave, libri mbart një mesazh të qartë optimizmi. Autori beson fuqishëm se rinia ka potencialin për t’u rritur dhe për t’u zhvilluar në individë të përgjegjshëm dhe të plotësuar, nëse mbështeten në mënyrën e duhur nga shoqëria dhe familja.
- Rëndësia e librit në kontekstin aktual
Pse ky libër është kaq i rëndësishëm sot? Sepse jetojmë në një kohë ku bota e të rinjve është bërë edhe më e ndërlikuar. Ndryshimet e shpejta teknologjike, presioni shoqëror, mungesa e dialogut ndërmjet brezave dhe shpesh edhe izolimi emocional kanë krijuar një hendek të madh midis të rinjve dhe të rriturve.
- Shoqëria moderne dhe sfidat e të rinjve:
Të rinjtë sot përballen me presione të jashtëzakonshme për të qenë të suksesshëm, për t’u përshtatur me standardet e shoqërisë dhe për të ndërtuar një identitet të qëndrueshëm në një botë që shpesh është sipërfaqësore dhe materialiste. Rrjetet sociale kanë krijuar një realitet paralel ku të rinjtë shpesh matin vlerën e tyre përmes pëlqimeve dhe komenteve, duke lënë pas dore aspektin e vërtetë të ndërveprimit njerëzor. - Komunikimi ndërbrezor:
Libri thekson nevojën për të rindërtuar urat e komunikimit ndërmjet brezave. Në shumë raste, prindërit dhe edukatorët ndihen të paqartë se si t’i afrohen të rinjve, ndërsa të rinjtë ndihen të pakuptuar ose të gjykuar. Ky libër ofron këshilla të vlefshme se si të ndërtojmë ura mirëkuptimi dhe respekti reciprok. - Edukimi i bazuar në dashuri dhe mirëkuptim:
Edukimi nuk duhet të jetë thjesht një transmetim i njohurive, por një udhëheqje e dashur drejt pjekurisë. Libri thekson rëndësinë e një edukimi që mbështetet në vlera të shëndosha dhe në dialog të hapur me të rinjtë. - Nevoja për udhërrëfyes shpirtërorë:
Në një botë gjithnjë e më të ndërlikuar, të rinjtë kanë nevojë për udhërrëfyes, udhëheqës shpirtërorë që t’i ndihmojnë të gjejnë kuptimin e thellë të jetës dhe të përballojnë sfidat me guxim dhe shpresë. Ky libër është pikërisht një udhërrëfyes i tillë.
- Mbyllja
Në përfundim, dua të theksoj se “Bota e të rinjve” është shumë më tepër sesa një libër psikologjie. Është një udhëtim në shpirtin e të rinjve dhe një pasqyrë që na ndihmon të shohim më qartë vetveten dhe marrëdhëniet tona me ta. Ky libër nuk ofron përgjigje të gatshme, por na nxit të reflektojmë, të pyesim dhe të kërkojmë mënyra më të mira për të ndërtuar ura komunikimi me të rinjtë.
Dua ta mbyll me një nga thëniet më të bukura të autorit që përmbledh mesazhin e librit:
“Nuk mund të flasim për të rinjtë pa e zbuluar vetveten. Sepse rinia nuk është thjesht një etapë e jetës që kalon, por është pasqyra ku shohim shpirtin tonë.”
Ky libër është një thirrje për empati, mirëkuptim dhe dashuri. Ju ftoj të gjithë ta lexoni dhe ta përjetoni këtë udhëtim shpirtëror. Jam i bindur se do të gjeni aty jo vetëm njohuri të vlefshme, por edhe frymëzim për të ndërtuar marrëdhënie më të shëndetshme me të rinjtë në jetën tuaj.
Ju faleminderit për vëmendjen dhe shpresoj që “Bota e të rinjve” të bëhet një dritë ndriçuese në udhëtimin tonë drejt kuptimit më të thellë të rinisë – vetes sonë!/drita.info
Postimi i Mëparshëm
Postimi Tjetër
